Kapıcıların kıdem tazminatı nasıl hesaplanır? Şartları nelerdir? Kapıcı sigortalı olma durumu diğer sigortalılara göre biraz daha farklı bir konu. Apartman görevlisi de elbette iş kanununa tabi bir çalışan olarak karşımıza çıkar. Kapıcının veya apartman görevlisinin çalışmasına ilişkin usul ve esaslar bu yasal mevzuat doğrultusunda olur. Apartman görevlileri için 2022 yılı bir milat olmuştur. Bu tarihten önce kapıcı olarak görev yapan insanlar elde ettikleri gelire vergi uygulanmaması neticesinde diğer asgari ücretlilerden daha fazla ücret almaktaydı. Bu tarihten sonra hiç bir asgari ücretliden vergi alınmaması neticesinde kapıcı ücreti ile asgari ücret aynı oldu.
Kıdem tazminatı hesaplamasında alınan ücretin etkili olduğu herkesin malumudur. Günümüzde kapıcıların bir çok bölümü asgari ücret ile çalışır. Ancak bazı apartmanlarda veya sitelerde daha yüksek bir ücret belirlenmesi de söz konusu olabilir.
Kat malikleri kat mülkiyeti kanunu hükümleri gereğince apartman görevlilerinin maaşlarını ödedikleri aidat ile karşılamaktadır. Dolayısı ile apartman görevlisine ödenecek olan kıdem tazminatından da tüm kat malikleri eşit şekilde sorumlu olacaktır. Kapıcıların kıdem tazminatı tüm apartman sakinlerini yakından ilgilendiren bir konu olarak karşımıza çıkar. Kapıcılara ödenecek tazminat konusunda 4857 sayılı iş kanunu hükümleri uygulanacağından tüm ödemeler ve haklar buna göre yapılır.
Kapıcılar Kıdem Tazminatına Nasıl Hak Kazanır?
Kapıcıların kıdem tazminatı hesabını yapabilmek için öncelikle kıdem tazminatının hak edilmesi gerekir. Apartman görevlisi veya kapıcı bazı koşulları yerine getirmek sureti ile bu tazminata hak kazanabilir. Bu kazanım hangi koşullardı ve nasıl olur bu hususta bilgi vermek gerekir ise;
- İş Kanunu kapsamında bulunan haklı sebeplere dayalı olarak işten ayrılmak gerekir.
- Haklı nedenlere dayalı bir işten ayrılma söz konusu değil ise kıdem tazminatı ödenmesi de söz konusu olmayacaktır.
- İşveren açısından konuya bakıldığında işveren tarafından kapıcı işten çıkartılmış ise bu durumda işçi elbette kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak yasada belirtilen ahlak ve iyi niyet kuralları dışında bu işten çıkarma işleminin gerçekleştirilmesi şarttır.
- Belirtilen hususların dışında yasal olarak gerçekleştirilmesi gereken en önemli konulardan birisi de prim ve çalışma şartlarının yerine getirilmiş olmasıdır.
- Kapıcı 15 yıl süre için 3600 günlük prim borcu bulunmaması şartı ile ve SGK tarafından emekli edilebileceğine dair bir belge ile bu tazminatını alabilir.
- Apartman görevlisi emekli olmak istediğinde elbette kıdem tazminatını alacak ve SGK tarafından da emekli maaşı alabilecektir.
Kapıcılara yasal olarak çalışılan her yıl için 30 günlük ücret karşılığında ödenen tazminat hakkı kıdem tazminatıdır. Burada önemli olan husus kıdem tazminatı alabilmek için en az bir yıl süresince çalışma yapmak gerekir. Her yıla ait çalışmanın karşılığı olarak 30 günlük ücret karşılığı tazminata hak kazanılır. Doğal olarak sebepsiz yere iş bırakmada bu tazminat hakkı kaybolur. Haklı nedenlerden dolayı işten ayrılışlarda bu tazminat ödenir. Haklı nedenler konusunu açıklamak gerekir ise; İş Kanununun 24.maddesinde yazılı olan hallerin gerçekleşmesi halinde tazminat hakkı hasıl olur. Bu hususlar;
- Sağlık nedeni söz konusu olması halinde. İşyeri ve işçi açısından işi tehlikeye atabilecek bir sağlık sorunu oluşmuş ise,
- İşyerlerinde uyulması gereken iyi niyet ve ahlak kurallarına uygun hareket edilmemesi halinde tazminata hak kazanılır. Bu husus işyerinde meydana gelen ve işverenden kaynaklanan bir durum olması halinde geçerlidir.
- Bunlara ilave olarak işyerinde zorlayıcı bir neden ortaya çıkmış ise tazminat konusu gündeme gelir. Yani işçi çalışmış olduğu işyerinin bir haftadan daha fazla iş durması yaşanmış ise haklı sebep oluşur.
Belirtilen bu hususlar nedeni ile kapıcı iş sözleşmesi fesih edilmiş ise kıdem tazminatı alma hakkını elde eder. Belirtilenlerin dışında haklı bir neden olmaksızın işçi yani apartman görevlisi işten ayrılır ise tazminat hakkını kaybeder. Bu hususlara dikkat edilmesi hem kapıcı hem de işveren açısından önemlidir.
Kapıcı Kıdem Tazminatı Alma Koşulları Nelerdir?
Kapıcıların Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Şartları Nelerdir? Net bir şekilde sayalım;
- Çalışılan yerde an az bir yıllık bir çalışma hayatı olmalı,
- Haksız bir nedene dayalı olarak işten çıkışın yapılması,
- Kapıcı tarafından fesih işlemi yapıldı ise iş sözleşmesi kapsamında haklı bir fesih olması,
- Emeklilik süresinin doldurularak emekli olunması,
- Askerlik zorunlu hizmetini yerine getirmek için ayrılış halinde,
- Eğer işçi vefat etmiş ise bu durumda mirasçıları hak kazanır,
- Kadın çalışan evlilik akdi gerçekleştirdikten itibaren 1 yıl süre zarfında işten ayrılmaya karar vermiş ve ayrılmış ise,
- 15 yıl sigorta ve 3600 prim şartları yerine getirilmek ve emekli maaşa hak kazanım tarihine kadar çalışmak istemeyenlere,
İş Kanunu hükümlerine göre kıdem tazminatı ödemesi yapılır. Gerekli şartları taşıyan insanların kıdem tazminatı ödeme işlemleri işverenler tarafından kapıcılara yapılır.
Kapıcıların Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kapıcı kıdem tazminatı geriye yönelik olarak yapılan bir çalışma karşılığı olduğundan, geçmişte yapılan her bir yıllık çalışma için 30 günlük brüt ücret ödemesi hesap edilmesi şeklinde olur. Kapıcının işe girişinde bir deneme süresi var ise bu süre de kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınır.
Aynı site içerisinde farklı apartmanların kapıcılığı yapılması halinde aynı işverene ait çalışmalar tek bir süre olarak hesap edilmelidir. Yani bir site yönetimi şirketi tarafından başka başka sitelerde görevlendirme yapılmış ise şirket aynı olduğu için kıdem tazminatı süresi şirkette işe giriş tarihinden itibaren hesaplanır. Yine aynı şekilde farklı işverene bağlı olarak aynı apartman ve yerde apartman görevlisi olarak bir çalışma mevcut ise bu durumda da süre apartmanda işe başlanıldığı tarihten başlar.
Neticede kıdem tazminatı hesaplamasına esas olan ücret hak edilen en son ücret olacaktır. Bu ücreti hangi unsurlar dahil edilir. Bir çok unsur bu ücret hesabına girebilir ancak temel olarak;
- En çok merak edilen kapıcıya tahsisli konutun bu hesaplamaya dahil olup olmayacağı konusudur. Kapıcı oturmuş olduğu eve her hangi bir kira ödemese dahi oturmuş olduğu eve ait kira rayiç bedeli üzerinden brüt ücrete dahil edilir.
- Kapıcının oturmuş olduğu eve ait ödemiş olduğu faturalarda bu hesaplamaya dahil edilecek masraflardandır.
- Kapıcıya yapılan yakacak yardımı yine bu brüt ücret tespitinde eklenecek bir husustur.
- Hesaplamada kapıcının aldığı ücret + kapıcı dairesine ait giderler + kapıcı dairesi kira bedeli + yakıt gideri dahil brüt ücret tutarı bulunur. Bulunan bu ücret çalışma yılı ile çarpılır ve bulunan rakam kıdem tazminatını oluşturur.
Kıdem tazminatı hesaplanırken dikkat edilecek bir husus kıdem tazminatı tavanı olacaktır. Kıdem tazminatı tavanını geçen ücretlerde kıdem tazminatı tavanı üzerinden hesaplama yapılır ve bu tutar kapıcıya ödeme olarak yapılır. Ancak uygulamada kıdem tazminat tavanına ulaşabilen kapıcı ücreti neredeyse yok denecek kadar azdır. Kapıcıların Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Şartları Nelerdir? açıklamaya çalıştık. Konu ile ilgili olarak ödenen kıdem tazminatı hakkında dava açmak ve itirazda bulunmak da mümkündür.
Apartman Görevlisi Kıdem Tazminatına İlişkin Dava Açabilir mi?
Apartman görevlisi olanlar yani kapıcılar kıdem tazminatları konusunda hesaplanan rakama itiraz edebileceği gibi ödenmemesi halinde de dava açabilir. Burada bilinmesi gereken hususlardan bir tanesi ödenecek tazminatlarda muhatap olanların ev sahipleri olmasıdır. Peki ev sahibi evini satıp bu durumdan kurtulabilir mi? Maalesef evini satan kişiler yasal olarak satış tarihinden itibaren iki yıl boyunca ödenecek tazminattan sorumlu olur. Burada kat maliklerinin en akıllı çözüm yollarından birisi yönetim tarafından kıdem tazminatı fonu oluşturmak ve buraya her yıl kıdem tazminatı rakamını yatırmak olacaktır.
Kapıcı kıdem tazminatı ile ilgili sorunları için açacağı davayı kat maliklerinin tümüne karşı açabileceği gibi sadece yönetici olan kişiye karşı veya yönetici ile birlikte tüm kat maliklerine karşı dava açabilir. Burada unutulmaması gereken konu kapıcı davayı kime karşı açarsa açsın tüm kat malikleri bu açılan davadan sorumlu olur.
Kapıcıların Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır? Şartları Nelerdir? Kapıcılara özel olmamakla birlikte kıdem tazminatı davası açabilmek için zaman aşımı süresi vardır. Tüm işçiler kıdem tazminatı davasını 5 yıl süre içinde açabilir. Buradaki zaman aşımı iş sözleşmesinin fesih edilme tarihinden itibaren başlar. Açılacak davalar kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmama hususunda olabileceği gibi hesaplanan kıdem tazminatının hatalı olarak hesaplanması hususunda da olabilir.
Kıdem Tazminatı Arabuluculuk Yöntemi İle Sonuçlanabilir mi?
Kapıcıların kıdem tazminatı ile ilgili dava açma sürecinin önemli bir aşaması arabulucu sistemi olmaktadır. Çünkü İş hukuku açısından kıdem tazminatı konusu da arabulucu yolu ile çözülmesi gereken konular arasında yer alır. Kapıcı konuya ilişkin dava açmak istediği takdirde arabuluculuk görüşmelerinin de kapısını açmış olur.
Arabulucu tarafından uzlaşma ile sonuçlanmaz ise bu durumda dava açılması mümkün hale gelir. Bu tür dava süreçlerinde genel olarak arabulucu aracılığı ile uzlaşma gerçekleşir. Eğer bu arabuluculuk görüşmelerinden bir neticeye varılamaz ise o zaman dava açma aşaması başlar. Böyle bir durum oluştuğunda konusunda uzman bir avukata danışmakta fayda vardır.
Kapıcıların kıdem tazminatı nasıl hesaplanır ve şartları nelerdir açıkladık. Hesaplama sonucunda bir uzlaşma olmamış ve süreç davaya konu hale gelmiş ise mutlaka bir avukata gidilmelidir. Bu tür davalarda avukat tutmak son derece önemlidir. Hukuki açıdan etkili ve iyi bir savunma yaparak hakkın teslim edilmesi ancak bu şekilde gerçekleşebilir. Neticede bu tür davalarda uygulanacak yol ve yöntemler konusunda tecrübeli bir iş davaları konusunda uzman avukat konuyu çözüme kavuşturacak ve hakkın alınmasına sebep olacaktır.
En Yüksek Mahkeme Olan Yargıtayın Kıdem Tazminatı Konusundaki Bakış Açısı
Kıdem tazminatı konusunda verilen yargıtay kararlarını bilmek ve buna göre savunma temelini oluşturmak iyi bir avukatın yapabileceği bir şeydir. Geçmiş yıllarda kıdem tazminatı konusunda yargıtay tarafından verilen belli başlı kararlarda;
- İşçi ile yapılan sözleşmede bulunmasına rağmen işçiye verilmesi gereken yardımların verilmemesi,
- İşçiye ait SGK primlerinin eksik yatırılması veya düşük gösterilmesi ve hiç yatırılmaması,
- Kapıcıya ödenmesi gereken ücretlerin gecikmeyle veya zamanında ödenmemesi,
- Hak edilen fazla mesai, tatil ve bayram tatilinde çalışma karşılıklarının ödenmemesi,
- Hak edilen yıllık ücretli izin hakkının verilmemesi gibi durumlarda yargıtay kapıcıların haklı olduğuna karar vermiştir.
Burada önemli olan bu kararların bir emsal olarak kabul edilmesidir. Ancak bilindiği gibi her dava şahsına münhasır bir şekilde olur. Yani olayın oluş ve gelişme gösterme biçimi davanın sonuçlarına etki eder. Bu nedenle bu sayılan konular dışında da kıdem tazminatına hak kazanılmasına neden olacak bir takım hususlar olabilir. Bu her zaman mümkün olan bir şeydir. Kapıcı kıdem tazminatı konusunda bir tereddüt yaşadığı anda veya bir haksızlığa maruz kaldığını düşündüğü anda bu durumu konusunda uzman bir avukata danışmalı ve ona göre hareket etmelidir.
