Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 2005 yılında yürürlüğe girmesi ile mükerrirlere özgü infaz rejimi de yasalarımız arasında yerini almıştır. Türk Ceza Kanunu 58. Maddesinde düzenlenen “suçta tekerrür” hükümlerine göre mükerrirlerine özgü infaz rejimi uygulanmaktadır. Bu nedenle öncelikle suçta tekerrür konusu üzerinde durmak gerekmektedir.
Suçta Tekerrür Nedir?
Suçta tekerrür daha önce işlenmiş olan ve yargılama sonucunda verilen kararın kesinleşmiş olmasından sonra ilgilinin yasada belirtiler süreler içerisinde yeniden suç işlemesidir. Kelime anlamı itibariyle yineleme / tekrarlama anlamlarını taşımaktadır. Ancak sanık hakkında 2. Veya daha fazla işlemiş olduğu suçlar nedeniyle suçta tekerrür hükümlerinin uygulanabilmesi için bir takım şartların gerçekleşmesi gerekmektedir.
Tekerrür Şartları Nelerdir?
Sanık hakkında yapılan yargılama sonucunda mükerrirlere özgü infaz rejiminin uygulanabilmesi için öncelikle tekerrür şartlarının gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Buna göre suçta tekerrür şartları;
- Daha önce verilen hükmün kesinleşmiş olması
- Sanığın daha önce işlemiş olduğu suç beş yıldan azla ise ikinci işlemiş olduğu suçun da kararın kesinleşmesinden itibaren beş yıl içerisinde işlenmiş olması gerekmektedir.
- Benzer şekilde sanığın tekerrüre esas olan suçu beş yıldan az ise yeni işlemiş olduğu suçun da üç yıl içerisinde işlenmiş olması gerekmektedir.
- Tekerrür hükümleri aynı türden suçlardan için uygulanabilmektedir. Örneğin daha önce taksirli bir suçtan hüküm giymiş sanığın ikinci işlemiş olduğu suçun kasıtlı suçlardan olması durumunda suçta tekerrür hükümleri uygulanamaz. Bu nedenle sanık hakkında verilen cezanın mükerrirlere özgü infaz rejimine göre çektirilmesi mümkün değildir.
- Son olarak suç tarihi itibariyle 18 yaşından küçükler için suçta tekerrür hükümleri uygulanamaz
Suçta Tekerrür Uygulanamayacağı Haller
Suçta tekerrür uygulanamayacağı hallerin başında yukarıda da belirttiğimiz gibi yaş küçüklüğü gelmektedir. On sekiz yaşından küçükler için suçta tekerrür uygulanması mümkün değildir. Bunların haricinde;
- Şikayete bağlı suçlarda veya uzlaşmaya tabi suçlarda uzlaşma sağlanması veya mağdurun şikayetinden vazgeçmesi durumunda,
- Yargılama sırasında failin üzerine atılı suçun zamanaşımına uğraması hallerinde,
- Fail hakkında daha önce verilen cezanın yabancı ülke yargı birimlerince verilmiş olması durumunda,
- Sanık hakkında verilen ceza için “erteleme kararı” verilmesi durumlarında suçta tekerrür hükümleri uygulanamamaktadır.
Mükerrirlerine Özgü İnfaz Rejimi
Yukarıda belirtmiş olduğumuz suçta tekerrürün 1. Veya 2. Kez gerçekleşmesine bağlı olarak mükerrirlerine özgü infaz rejimleri de değişiklik göstermektedir. Bu ayrımda infaz hakimliği tarafından 1. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimi ve 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimi olarak iki farklı düzenleme karşımıza çıkmaktadır.
1.Kez Mükerrirlerine Özgü İnfaz Rejimi
Suçta tekerrürün 1. Kez gerçekleşmesi halinde sanığın cezasının infazı; 1. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimine göre çektirilmektedir. Buna göre sanığın koşullu salıverilme süreleri uzamaktadır. 1. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejiminde koşullu salıverme süreleri ceza miktarının 2/3 oranındadır.
2.Kez Mükerrirlerine Özgü İnfaz Rejimi
5275 sayılı “Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun”a göre 2. Kez suçta tekerrür halinde sanığın cezasının infazı da 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimine göre çektirilmektedir. Ancak diğer durumların aksine 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejiminde koşulla salıverilme imkanı bulunmamaktadır. Yani sanık hakkında verilmiş olan hapis cezasının tamamını kapalı ceza infaz kurumunda çekmektedir. Bu nedenle 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimi uygulamada 4/4 mükerrer veya 4/4 ceza olarak da adlandırılmaktadır.
Mükerrirlerine Özgü İnfaz Rejimi Hesaplama
1.kez suçta tekerrür halinde sanık hakkında uygulanan infaz rejimine göre hakkında verilmiş olan cezanın 2/3’ü ceza evinde infaz edilmesinden sonra şartla salıverilmeden faydalanmaktadır. Sanığın 2.kez suçta tekerrür durumunda olması halinde ise cezasının tamamı infaz kurumunda çektirilmektedir. Konunun daha anlaşılabilir olması için bir örnekle açıklamakta fayda vardır.
Sanık hakkında verilen cezanın mükerrirlerine özgü infaz rejimine göre çektirilmesine karar verilmesi durumunda (1. Kez);
2 yıl ceza alması halinde; 2/3, 16 ay şartla salıverilme imkanı bulunmaktadır. Bu durumda sanık açık cezaevinde iyi halli olduğunun gözlemlenmesi ile tahliye edilebilmektedir.
Ancak 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejiminde şartla salıverilme imkanı bulunmamaktadır. Sanığın cezasının miktarına bakılmaksızın tamama kapalı ceza infaz kurumlarında çektirilmektedir. Örneğin 1 yıl hapis cezası alarak 2. Kez mükerrer durumda olan sanık cezasının tamamını ceza infaz kurumunda çekmektedir.
Sık Sorulan Sorular
4/4 Mükerrer Ne Demek?
4/4 mükerrer; Sanık hakkında 2. Kez suçta tekerrür hükümlerinin uygulandığı anlamını taşımaktadır. Dolayısıyla sanık hakkındaki cezanın 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimine göre çektirileceği sonucu doğmaktadır. Bu durumda ise yukarıda da belirtildiği gibi sanık hakkında verilen hürriyeti bağlayıcı cezanın tamamını ceza infaz kurumunda infaz etmektedir.
4/4 Ceza Ne Demek?
4/4 ceza sanık hakkında verilmiş olunan cezanın 2. Kez mükerrirlerine özgü infaz rejimine göre çektirileceği yani cezasının tamamını kapalı ceza infaz kurumunda çekeceği anlamına gelmektedir.
Mükerrirlerine Özgü İnfaz Rejimi Ne Kadar Yatar?
Mükerrirlerine özgü infaz rejiminde sanık 1. Kez suçta tekerrür olması halinde hakkında verilen cezanın 2/3’ünden sonra şartlı salıvermeden yararlanmaktadır.
Mükerrerlere Af Çıktı Mı?
Mükerrerlere özgü infaz rejimi yasalarımız arasında yeni bir uygulama olduğunu söyleyebiliriz. Ve yürürlülüğe girdiği günden bu yana tartışmalara konu olmuştur. Bir kısım hukukçular yasanın Anayasaya aykırı olduğunu düşünmekte iken bir kısım hukukçular ise buna karşı çıkmaktadır. Ancak yapmış olduğumuz araştırma sonucunda mükerrerlere af konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ayrıca TBMM’de bu konuda görüşülmeyi bekleyen hali hazırda bir düzenleme de yer almamaktadır.
Mükerrerlere Özgü İnfaz Rejimi Ne Zaman Uygulanır?
Sanığın suçta tekerrür durumunda olması halinde mükerrerlere özgü infaz rejimi uygulanmaktadır. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi sanığın 1. Veya 2. Kez mükerrer durumda olmasına göre koşullu salıverilme süreleri de değişmektedir.
Mükerrirler Açık Cezaevine Geçebilir Mi?
1.kez mükerrer durumunda sanık hakkında verilen cezanın 2/3’ü üç yıldan az olması halinde (yeni yasa ile 5 yıl) açık ceza infaz kurumlarında cezasını infaz etme imkanı bulunmaktadır.
