Bu yazımızda boşanma süreci sonrası taraflardan birinin diğerine sağladığı maddi yardım olan nafakanın kaldırılması ile ilgili tüm detayları paylaştık. Nafakanın kaldırılması davası, tedbir, iştirak, yoksulluk ve yardım nafakasının kaldırılması davası, nafakanın kaldırılması davasında yetkili mahkemeler hakkında tüm detayları öğrenebilirsiniz.
Nafaka Nedir?
Nafaka, taraflar arasındaki sosyal ve ekonomik dengeyi sağlamak amacıyla bir tarafın diğerine verdiği maddi yardımdır. Türk hukuk sisteminde nafaka genellikle boşanma ve boşanmanın sonuçlarıyla ilişkilendirilmiştir. Nafaka, boşanan eşler arasında ve müşterek çocuklar için gündeme gelebilmektedir. Nafaka oldukça kapsamlı bir konu olmakla birlikte nafaka türleri, nafaka şartları ve nafaka davası gibi konularda da teknik bilgi gerektiren bir alandır.
Nafakanın Kaldırılması Nedir?
Nafaka ile ilgili en sık karşılaşılan isteklerden biri de nafakanın kaldırılması talebidir. Nafaka veren taraf, nafaka alan tarafın durumunun iyileşmesi ya da kendi durumunun kötüleşmesi sebebiyle nafakanın kaldırılmasını isteyebilmektedir. Ayrıca nafakanın kaldırılması için başka bir sebep ortaya çıkması durumunda da bu talep ileri sürülebilmektedir. Nafaka, bazı hallerden kendiliğinden ortadan kalkarken bazı hallerde ise nafakanın kaldırılması davası açılması gerekmektedir. Ayrıca nafakanın türüne göre nafakanın kaldırılmasının şartları ve yolları da değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle nafakanın kaldırılması konusunda mutlaka bir avukattan bilgi alınması önemlidir.
Tedbir Nafakasının Kaldırılması
Tedbir nafakası, boşanma davasından önce ve boşanma davası sırasında yoksullaşacak olan tarafa diğer tarafın verdiği nafaka türüdür. Bu şekilde boşanma davası sonuçlanana kadar yoksullaşan tarafın ve çocukların mağdur olması engellenir. Tedbir nafakası, boşanma davasının sonuçlanmasıyla birlikte kendiliğinden ortadan kalkar. Ancak boşanma davası bitmeden de tedbir nafakasının kaldırılması mümkündür. Tedbir nafakası ara karar niteliğinde olduğundan ara karara itiraz edilmesi ve dava süresince tarafların ekonomik durumlarında meydana gelen değişikliklerin mahkemeye bildirilmesi sonucundan tedbir nafakasının kaldırılması mümkün olabilmektedir. Tedbir nafakasının kaldırılması için davanın sonuçlanmasını beklemek istemeyen kişilerin bir nafaka avukatından yardım alarak gerekli hukuki işlemleri yapması tavsiye edilir.
İştirak Nafakasının Kaldırılması
İştirak nafakası, boşanan eşlerin müşterek çocuklarının ihtiyaçlarının karşılanması için verilen nafaka türüdür. İştirak nafakasında amaç çocukların boşanmadan maddi olarak etkilenmemesidir. İştirak nafakasının kaldırılması da mümkündür. Bazı durumlarda iştirak nafakası başka bir şart aranmadan kendiliğinden kaldırılır. İştirak nafakasının kendiliğinden kalktığı haller şunlardır;
- Çocuğun 18 yaşına girmesi
- Çocuğun 18 yaşından sonra eğitime devam etmesi halinde eğitiminin bitmesi
- Çocuğun 18 yaşından önce evlenmesi
- Çocuğun 18 yaşından önce mahkeme kararıyla ergin kılınması
Kendiliğinden nafakanın kaldırıldığı haller dışında tarafların ekonomik durumundaki değişiklikler nedeniyle de nafakanın kaldırılması talep edilebilir. Nafaka veren kişinin yoksullaşması halinde nafakanın kaldırılması davası açılması mümkündür.
Yoksulluk Nafakasının Kaldırılması
Yoksulluk nafakası, eşlerden birinin boşanma sonucunda yoksullaşacak olması durumunda diğer taraftan alınan nafaka türüdür. Birçok tartışmaya konu olan ve sıkça nafakanın kaldırılması davalarında gündeme gelen bir nafaka türüdür. Yoksulluk nafakası belirlenirken kusur, talep ve yoksullaşma kriterleri göz önünde bulundurulur. Ancak yoksullaşmadan kasıt hayatı idame ettiremeyecek derecede bir yoksullaşma değil, boşanmadan önceki durumuna göre belirgin miktarda olumsuz bir değişim yaşanacak olmasıdır. Bunun dışında yoksulluk nafakası anlaşmalı boşanma sonucunda da verilebilir. Yoksulluk nafakası kural oalrak süresiz şekilde verildiğinden şartlar sağlandığında nafakanın kaldırılması talep edilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur.
Yoksulluk nafakasının kaldırılması için belli şartların oluşması gerekmektedir. Bu şartlar oluştuğunda nafakanın kaldırılması davası açılması mümkündür. Yoksulluk nafakasının kaldırılması için şu durumlardan en az birinin ortaya çıkması gerekmektedir;
- Nafaka alan kişinin yeniden evlenmesi
- Nafaka alan kişinin bir kişiyle evlilik olmadan ciddi ve sürekli biçimde birlikte yaşaması
- Nafaka alan kişinin maddi durumunun iyileşmesi
- Nafaka veren kişinin maddi durumunun kötüleşmesi
Yardım Nafakasının Kaldırılması
Yardım nafakası, boşanma ile alakalı olmayan, bireylerin ailelerine karşı yükümlülüklerinden doğan bir nafaka türüdür. Yoksulluğa düşen çocuk, kardeş, ya da ebeveynlere verilen nafakaya yardım nafakası denmektedir. Nafaka alan kişinin maddi durumunun iyileşmesi ya da nafaka veren kişinin maddi durumunun kötüleşmesi durumlarında nafakanın kaldırılması davası açılması mümkündür. Bu durumlarda nafakanın amacı ortadan kalkmış olacaktır.
Ölüm Halinde Nafakanın Kaldırılması
Nafaka veren ve alan kişinin vefat etmesi halinde nafaka kendiliğinden sona erer. İştirak nafakası, yoksulluk nafakası ya da diğer nafaka türlerinde de istisnasız olarak bu durum geçerlidir. Diğer bir deyişle nafaka hakkı mirasçılara geçmez, kişinin ölmesi halinde mirasçıları nafakadan yararlanmaya devam edemez. Bunun nedeni nafakanın kişiye bağlı bir hak olmasıdır. Ölüm halinde nafakanın kaldırılması için dava açmaya gerek yoktur.
Nafakanın Kaldırılması Davasında İspat
Nafakanın kaldırılması için en önemli hususlardan biri de ispattır. Nafakanın kaldırılmasını talep eden tarafın davada karşı tarafın yoksulluktan kurtulduğunu ya da kendisinin yoksulluğa düştüğünü kanıtlaması gerekmektedir. Yoksulluk nafakasının kaldırılması için karşı tarafın evlenmesi ya da ilişkisi bulunan kişiyle birlikte yaşaması durumları da ispata konu olmaktadır. Tapu kayıtları, SGK kayıtları ya da yasal olan her türlü diğer delil ile nafakanın kaldırılması davasında ispat hususu yerine getirilebilir. Davanın kazanılması açısından büyük önem taşıyan ispat hususunda bir nafaka avukatına danışarak bilgi alınması ve davanın bir avukat ile sürdürülmesi olumlu sonuç elde etme ihtimalini artıracaktır.
Nafakanın Kaldırılması Davasında Zamanaşımı
Nafakanın kaldırılması davasında herhangi bir zamanaşımı süresi bulunmamaktadır. Yani tarafların ekonomik durumlarındaki değişiklik ya da diğer şartlar ortaya çıktığında her zaman nafakanın kaldırılması davası açılabilmektedir. Ancak belirtmek gerekir ki sürekli olarak nafakanın kaldırılması davası açmak ya da şartların değişmediğini bilerek nafaka kaldırılması davası açmak mahkemece olumlu değerlendirilmeyecek, büyük bir ihtimalle dava olumsuz olarak sonuçlanacaktır.
Nafakanın Kaldırılması Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Nafakanın kaldırılması davasının görevli ve yetkili mahkemede açılması gerekmektedir. Aksi takdirde hakim görevsizlik ya da yetkisizlik kararı vererek davayı reddedecek, bu da masrafı artıracak ve süreci uzatacaktır. Nafakanın kaldırılması davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesi’dir. Ancak Aile Mahkemesi bulunmayan yargı çevrelerinde Asliye Hukuk Mahkemesi görevli mahkeme olacaktır. Nafakanın kaldırılması davasında yetkili mahkeme ise nafaka alan kişini yerleşim yerindeki mahkemedir. Görevli ve yetkili mahkemede davanın açılması ve diğer usuli işlemlerin eksiksiz olarak yapılması için davanın bir avukat aracılığıyla açılması faydalı olacaktır.
Nafakanın Kaldırılması Avukatın Önemi
Nafakanın kaldırılması davası hem usul yönünden hem de ispat yönünden teknik ve hukuki bilgi gerektiren bir dava türüdür. Uzman bir boşanma avukatı olmadan davanın açılması ve takip edilmesi nedeniyle hata yapılması, sürelerin kaçırılması ve eksiklikler bulunması nedeniyle davanın reddedilmesi sıkça karşılaşılan bir durumdur. Kendisine dava açılan taraf için de doğru bir şekilde savunma yapılmaması ve davanın takip edilmemesi durumunda olumsuz sonuçlarla karşılaşılması muhtemeldir. Bu nedenle nafaka davalarında uzman bir avukattan danışmanlık hizmeti alınması, nafakanın kaldırılması davasının avukat aracılığıyla açılması ve takip edilmesi davanın her iki tarafına da tavsiye edilmektedir.
