Resmi Belgede Sahtecilik Suçu Ve Cezası (TCK 204.)
Resmi belgede sahtecilik suçu, kamu güvenine karşı suçlar kapsamına girer ve TCK 204. maddelerine göre yargılanan ve cezalandırılan bir suçtur. Resmi evrakta sahtecilik, üç değişik opsiyonel yöntemle kasten işlenebilen bir suçtur:
- Belgeleri sahte olarak üretilmesi ya da halihazırdaki belgelerin yine sahte olarak tanzim edilmesi
- Gerçek bir resmi belgenin 3.taraf şahısları aldatacak şekilde düzenlenmesi
- Gerçek dışı resmi belgenin kullanılması
Yukarıdaki üç opsiyonel yöntemden herhangi birinin fail tarafından işlenmesiyle resmi belgede sahtecilik suçu ortaya çıkar. Resmi evrakta sahtecilik suçu ile özel evrakta sahtecilik suçu arasındaki en önemli fark, ilkinde sahteciliğe konu olan durumun yani evrakın, gerçeğinin yetkili resmi memur tarafından tanzim edilebilen bir belge olmasıdır.
Resmi belgede sahtecilik suçu ve cezasından söz edebilmek için ortada bir belge olmalıdır ve bu belgenin resmi ya da sahte olup olmamasına göre de verilecek olan ceza değişiklik gösterecektir.
Türk Ceza Kanunu’nda belgede sahtecilik;
- Resmi belgede sahtecilik (TCK m.204)
- Özel belgede sahtecilik (TCK m.207)
olarak iki şekilde düzenlenmiştir.
Resmi belgeyi düzenleme yetkisi, kendisine görevi çerçevesinde yetki verilen kamu görevlisine aittir. O nedenle bu suçu işleyen kişi de sadece ve sadece kamu görevlisi olabilecektir.
Bir özel belgeyi düzenleme konusunda ise belli kişilere yetki verilmediğinden dolayı özel belgede sahtecilik suçu, belgeyi sahte olarak düzenleyen veya gerçek bir özel belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren ve kullanan herkes tarafından işlenebilecektir. Yani suçun işlenebilmesi için;
- Resmi belgenin sahte olarak düzenlenmesi
- Resmi belgenin başkalarını aldatacak şekilde değiştirilmesi ve
- Sahte resmi belgenin kullanılması
olarak kanunda bahsedilen bu üç fiilden biri gerçekleşirse, bu suç işlenmiş olacaktır.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Mağdur
Bu suç kime karşı işlenirse işlensin, bu suçun mağduru devlet olacaktır çünkü resmi bir evrak üzerinde sahtecilik yapılarak bir vatandaşın aldatılması vatandaşların oluşturduğu kamunun güveninin zedelenmesine yol açacaktır. Dolayısıyla, bu suçtan zarar gören kişiler mağdur değil suçtan zarar gören sıfatına sahip olacaklar; eğer isterlerse mağduru devlet olan bu yargılamaya katılabileceklerdir.
Resmi Belgede Sahtecilik Suçu ve Şikayet Süresi
Türk Ceza Kanun’unda soruşturması şikayete bağlı suçlar düzenlendiği gibi, soruşturması şikayete bağlı olmayan suçlar da düzenlenmiştir. Bu yazıda bahsettiğimiz Resmi Evrakta Sahtecilik suçunun da soruşturması şikayete bağlı olmadığından şikayet bir süreye bağlanmamış olup; suçtan zarar gören tarafından suç zamanaşımına uğrayana kadar yani 8 yıl(resmi evrakta sahtecilikte zamanaşımı süresi) içinde savcılığa şikayette bulunulabilecektir.
Resmi Evrakta (Belgede) Sahtecilik Suçunun Şartları
- Ortada yazılı bir belge olmalıdır.
- Bu yazılı belge mutlaka bir kamu görevlisi tarafından düzenlenmiş olmalıdır.
- Bu resmi belgeyi düzenleyenin kim olduğu, belge üzerinden anlaşılmalıdır.
- Hukuki niteliği olan; herhangi bir uyuşmazlıkta delil niteliğinde kullanılabilecek, hak doğuran nitelikte belgeler bu suçun konusu olabilir. Bu nitelikte olmayan belgeler üzerinde yapılan sahtecilik, suç niteliğinde değildir.
Resmi Belgeyi Sahte Olarak Düzenleme Suçu
TCK m.204/1’ de, resmi belgede sahtecilik suçunun seçimlik fiillerinden olan resmi belgeyi sahte olarak düzenlemenin suç olduğu belirtilir. Bir belgenin üzerinde oynanarak resmi bir belge gibi gösterilmek kastıyla düzenlenmesi sonucu bu suç vuku bulur. Suçun oluşması için belgenin kullanılmış olması şartı aranmaz; düzenlenmesi yeterlidir.
Resmi Belgeyi Başkalarını Aldatacak Biçimde Değiştirme Suçu
TCK m.204/1’ de, resmi belgede sahtecilik suçunun seçimlik fiillerinden olan resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmenin suç olduğu belirtilmektedir.
Resmi belgedeki bir tarihin, yazının veya imzanın silinmesi veya eklenmesi suretiyle yapılan değişiklik bu suçu doğurur. Yani burada üzerinde durduğumuz nokta; aldatmak suretiyle belge üzerinde yapılan oynamalar, değişikliklerdir.
Sahte Resmi Belgeyi Kullanma Suçu
Bu suç, yukarıda bahsettiğimiz sahte olarak düzenlenen ve başkasını aldatacak şekilde değiştirilen resmi belgelerin kullanılması ile vuku bulur. Ancak failin bu suçtan dolayı cezalandırılabilmesi için resmi belgenin sahte olduğunu bilmesi gerekir; eğer bilmiyorsa cezalandırılamaz.
Resmi Evrakta (Belgede) Sahtecilik Suçu Cezası (TCK M.204/2,3)
TCK m.204’ e göre yukarıda bahsettiğimiz suçları işleyen kamu görevlisi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak eğer bu resmi belge; kanun gereği sahteliği sabit oluncaya kadar geçerli belge niteliğinde ise bu ceza, yarı oranında arttırılır.