Müddetname hükümlünün cezaevine sevkinin yapıldığı, tarih, tahliye olacağı tarih, hakkında verilen hükme ilişkin ve sürelerini gösteren yazılı belgedir. Özel hukuk alanında da sıkça karşılaşılan bir kavram olmasına karşın genellikle infaz hukuku ile yakından ilgilidir. Bu nedenle müddetname nedir, nasıl hesaplanır, müddetname nereden alınır? Gibi sorulara cevap verirken daha çok infaz hukukunu göz önüne alacağız.
İnfaz Hukukuna Göre Müddetname Nedir?
İnfaz hukuku açısından müddetname tanımı 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 20/4 maddesinde yapılmıştır. Buna göre;
“Hükümlüye Cumhuriyet Başsavcılığınca cezaevine alındığı ve salıverileceği tarih ile ceza süresini ve cezanın hangi hükme ilişkin bulunduğunu belirtilen bir belge verilir.”
Yapılan tanımdan da anlaşılacağı üzere hükümlüye ilişkin bilgilerin yer aldığı bu belgede genellikle ceza infaz kurumunda ne kadar süre ile kalacağı ve ceza miktarına ilişkin bilgiler yer alır. Genel olarak müddetnamede yer alan bilgiler aşağıdaki gibidir.
- Ceza infaz kurumuna alındığı tarih
- Hükmü veren mahkemenin esas ve karar bilgileri
- Hükümlü kapalı cezaevinde ise açık cezaevine geçeceği tarih
- Ceza miktarları
- İnfazın sona ereceği tarih (tahliye tarihi)
- Denetimli serbestlik süreleri
Müddetname Nasıl Hesaplanır?
Sağlıklı bir müddetname hesaplaması yapılabilmesi için;
- Suç tarihi
- Hükümlünün yaşı
- Suç türü
- Tekerrür suç olup olmadığı
- Toplam hapis cezası miktarı
- Hükümlünün cezaevine alındığı tarih
Gibi birçok farklı bilgiye sahip olmak gerekir. Örneğin infaz kanunumuzda yıllardır sık sık değişiklik yapılması müddetname hesaplamasını da karmaşık hale getirmiştir. Suç tarihinin bilinmesi hükümlü hakkında uygulanacak yasa maddelerinin tespiti açısından önemlidir. Suç tarihinde yürürlükte bulunan yasa ile mevcut yasaların hangisinin hükümlü lehine olduğunun tespit edilmesi gerekir. Bu lehe kanun uygulanması gerektiğinin bir zorunluluğunun sonucudur. Diğer bir önemli husus ise hükümlünün yaşıdır. Hükümlünün 18 yaşından küçük olması (suça sürüklenen çocuk) halinde müddetname hesaplaması daha farklı olacaktır.
Müddetname Düzenlenmesi Nasıl Talep Edilir?
Hükümlüye ait müddetname genellikle ceza evine sevkinden kısa bir süre sonra (ortalama 2-7 gün) herhangi bir talep olmaksızın tebliğ edilir. Genellikle re’sen yapılan ir işlem olması nedeniyle çoğunlukla herhangi bir talebe gerek yoktur. Buna rağmen 2-7 gün arasında tebliğ edilmemesi halinde hükümlü cezaevi idaresi aracılığı ile bağlı bulunduğu Cumhuriyet Başsavcılığından bu belgenin düzenlenerek tebliğ edilmesini talep edebilir.
Tutukluya Müddetname Verilir Mi?
Müddetname nedir? Başlığımızda da detaylarını belirttiğimiz gibi bu belgelerde mahkeme hükmüne ilişkin bilgiler yer almaktadır. Tutuklama tedbirlerinde henüz kesinleşmiş bir hüküm bulunmadığından hakkında tutuklama tedbiri uygulanan kişiye bu belgeler tebliğ edilmez. Ancak tutuklama haricinde ayrıca kesinleşmiş hapis cezası bulunması durumda müddetname ilgiliye tebliğ edilir.
Müddetnameyi Cezaevine Kim Gönderir?
Kural olarak müddetnameler cezaevinin bağlı bulunduğu yargı biriminde yer alan İnfaz Hakimliğinde düzenlenen belgelerdir. Bu belgeler düzenlenmesinden sonra hükümlüye tebliğ edilmek üzere Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. İlgili Cumhuriyet Başsavcılığı da cezaevi idaresi aracılığı ile bu belgeyi hükümlüye tebliğ ettirir.
Müddetname Geldikten Sonra İtiraz Edilir Mi?
Zaman zaman müddetnamelerin düzenlenmesinde hatalar yapıldığını görmekteyiz. Hükümlü kendisine tebliğ edilen müddetnamede hatalar olduğunu düşünmesi halinde itiraz hakkını kullanabilir. Bu şekilde yapılacak itiraz için herhangi bir süre belirlenmemiştir. İtiraz hakkını kullanmak için cezaevi aracılığı ile ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına itiraz dilekçesi gönderilmesi yeterlidir.
Müddetname E-Devletten Görünür Mü?
Hükümlünün cezaevine sevkinden sonra düzenlenen bir belge olması nedeniyle müddetname e-devletten görüntülenemez. Ancak Uyap Vatandaş Portal aracılığı ile ceza dava dosyası soğrulama işlemleri altında infaz hakimliğinin vermiş olduğu kararlara ulaşılabilir. Tam olarak müddetname niteliğinde bir belge olmasa da bu belgede yer alan bütün bilgilere Uyap Vatandaş Portal üzerinden de ulaşmak mümkündür.
Kapalı Cezaevinde Müddetname Kaç Günde Gelir?
Hükümlünün cezasını infazı amacıyla cezaevine alınmasından sonra bu konuda gerekli bilgilendirmeler kararı veren infaz hakimliğine UYAP üzerinden yapılır. Yapılan bu bilgilendirmelere istinaden yetkili infaz hakimliği tarafından hükme ilişkin bilgiler cezaevinin bağlı bulunduğu yer infaz hakimliğine gönderilir.
Hükümlü hakkında birden fazla kesinleşmiş karar bulunması halinde tüm bu hükümlere ilişkin bilgiler toplandıktan sonra düzenlenen müddetname hükümlüye tebliğ için Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. Tüm bu süreç iş yoğunlu, hükümlü hakkındaki kesinleşmiş dava dosyalarının sayısına göre kısmen de olsa değişiklik gösterse de, bazı durumlarda 2 bazı durumlarda 10 gün içerisinde bu belgeler hükümlüye tebliğ edilir.
Müddetname ve Tahliye Farkı Nedir?
Müddetnamelerde hükümlünün tahliye olacağı tarih, açık cezaevine geçebileceği tarih, hükmü veren mahkeme bilgileri ile ceza süreleri ve son olarak hak ederek tahliye edilebileceği tarihe yer verilir. Bu nedenle bu belgeler kişinin doğrudan tahliye olacağını doğuran belgeler değildir. Hükümlünün tahliye bilgileri sadece bu belgelerde yer alan bilgilerden sadece birisidir.
Müddetname Geldikten Sonra Ne Olur?
Bu belgeler sadece hükümlüye bilgilendirme amacı ile gönderilir. Bu nedenle hükümlünün yapması gereken herhangi bir hukuki işlem yoktur. Ancak yukarıda belirtmiş olduğumuz gibi itiraz edilmek istenmesi halinde hükümlü tebliğ işleminden sonra gerekçelerini detaylı bir şeklide belirterek itiraz hakkını kullanabilir. Bunun dışında hükümlünün yapması gereken bir işlem bulunmamaktadır.
Müddetname Avukata Verilir Mi?
Cezaevinde hükümlüye tebliği edilen bir belge olması nedeniyle müddetname doğrudan vekile veya hükümlünün avukatına verilmez. İnfaz hakimliğinin ilgili dosyasına vekalet sunulmadığı sürece bu belgelerin avukat aracılığı ile e-devlet veya Uyap Avukat Portal üzerinden de görüntülenmesi mümkün değildir.
Müddetname Değişir Mi?
Hükümlünün müddetnameye itiraz etmesi sonucu hata tespit edilmesi halinde gerekli düzenlemeler ve değişiklikler yapılır. Bunun dışında hükümle cezaevinde bulunduğu süre içerisinde infaz kanununda değişiklikler yapılması halinde lehe olan hükümlerin uygulanması halinde yine değişiklikler yapılması mümkün olan bir belgedir.
Son olarak değişikliğe neden olan bir başka durum ise hükümlünün cezaevinde iken yargılaması devam eden dava dosyalarından hüküm giymesi halinde müddetnamede gerekli değişiklik ve düzenlemeler yapıldıktan sonra güncel hali hükümlüye tekrar tebliğ edilir.
Müddetname Hangi Durumlarda Değişir?
Hükümlünün tahliye olacağı tarih veya denetimli serbestlik süresine etki edebilecek her türlü hukuki yeni karar sonrasında bu belgelerde gerekli düzenlemeler yapılır. Genel olarak bu belgeler değişmesine neden olabilecek hukuki işlemleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz.
- Hükümlü hakkında yeni bir mahkumiyet kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi
- Değişen infaz yasası sonra hükümlünün tahliye olacağı tarih veya denetime ayrılacağı tarihin değişmesi
- Kesinleşmiş bir yargı kararının olağan üstü kanun yolları ile ortadan kaldırılması (eski hale getirme, kanun yararına bozma, Anayasa Mahkemesi kararları gibi
Müddetnamede Denetimli Serbestlik Süresi Yazar Mı?
Evet bu belgelerde denetime tabi tutulacağı sürelere ilişkin bilgiler yer alır. Ancak denetimli serbestliğin ne şekilde uygulanacağı tahliye sonrası Denetimli Serbestlik Bürolarınca belirleneceğinden buna ilişkin herhangi bir bilgi yer almaz. Sadece denetime ayrılacağı sürelere ilişkin bilgiler yer alır.
Özel Hukuk Alanında Müddetname Nedir?
Borçlar hukuku, icra hukuku, idare hukuku, ticaret hukuku veya aile hukuku alanında müddetname sık kullanılan bir terim değildir. Müddetname nedir denildiğinde genellikle infaz hukuku göz önüne alınır. Genel anlamı düşünüldüğünde ise özel hukuk alanında daha çok “süre” anlamında kullanılmaktadır. Örneğin icra takiplerinde borçlunun borcunu ödemesi gerektiği süre olarak da zaman zaman kullanılabilir.
