Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezasının ödenmemesi hükümlüyü cezadan kurtarmaz. Hüküm olunan adli para cezası süresinde ödenmediği takdirde, para cezasının miktarı üzerinden bir hesaplama yapılarak hapis cezasına çevrilir. Para cezasından hapis cezasına çevrilen bu cezalarda diğer hürriyeti bağlayıcı cezalarda olduğu gibi ceza infaz kurumlarında infaz ettirilir. Zaman zaman ekonomik koşulların yetersizliği, zaman zaman da ihmal edilmesine bağlı olarak son yıllarda adli para cezası ödenmezse ne olur? Adli para cezası ödenmezse hapse girilir mi? Veya Adli para cezasını ödemeyi unuttum ne yapmalıyım gibi sorularla sıkça karşılaşmaktayız. 

Bizde bu yazımızda adli para cezasının ödenmemesine bağlı olarak karşılaşabileceğimiz hukuki yaptırımlar ve bu yaptırımlara karşı başvurabileceğimiz hukuki yollar hakkında sizlere gerekli bilgileri vermeyi amaçladık. Dilerseniz konunun detaylarına değinmeden önce hangi suçlar adli para cezasına çevrilir konusunda kısaca bilgi verelim. 

Hangi Suçlar Adli Para Cezasına Çevrilir?

Birçok hukuk sisteminde olduğu gibi Türk Hukuk sistemimizde de suçlar; Kasten işlenebilen suçlar ve taksirli suçlar olmak üzere bir ayrımlar incelenir. Hangi suçların adli para cezasına çevrileceği konusunda tek tek bir sıralama yapılmamıştır. Bunun yerine fail hakkındaki ceza miktarı göz önüne alınarak verilen hapis cezasının para cezasına çevrilip çevrilemeyeceğine karar verilmektedir. 

Kasten işlenilebilen suçlarda sanık hakkında verilen hapis cezasının 1 yıl ve daha az süreli olması halinde hapis cezasının para cezasına çevrilmesinin ilk koşulu gerçekleşmiş olur. 

Bilinçli taksir hariç olmak üzere taksirli suçlarda ne kadar süreli hapis cezalarının para cezasına çevrileceği konusunda bir sınırlama getirilmemiştir. Taksirli suçlarda 2, 3 hatta 5 yıl gibi hüküm olunan hapis cezaları para cezasına çevrilebilir. (taksirle yaralama suçu, taksirle ölüme sebebiyet verme suçu gibi)

Örneğin kasten yaralama suçundan sanık hakkında 1 yıl 3 ay 10 gün hapis cezası verilmesi halinde hapis cezasının para cezasına çevrilmesi mümkün değildir. Buna karşın taksirle ölüme sebebiyet verme suçunda sanık hakkında 4 yıl 1 ay 5 gün hapis cezası verilmesi halinde bu cezanın para cezasına çevrilmesi mümkün olabilecektir. 

Adli Para Cezası Ödenmezse Hapse Çevrilir Mi?

Hükümlü hakkında adli para cezası şeklinde verilen hüküm öncelikle ilgiliye tebliğ edilir. İlgilinin tebliğe rağmen süresinde bu para cezasını ödememesi halinde hakkında bu cezanın infazı için yakalama emri çıkartılır. Hükümlü bu yakalama emrine istinaden yakalanması halinde güncel miktarlardan hesaplanmış olan süre ile daha önce verilen adli para cezası hapis cezası üzerinden hükümlü ceza infaz kurumlarında cezasını infaz eder. Koyunu bir örnekle açıklamak daha anlaşılabilir olacaktır. 

Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Kadar Hapis Yatılır?

Adli para cezası ödenmezse ne kadar süre ile hapis yatılacağının hesaplanabilmesi için öncelikle bu cezanın miktarı bilinmelidir. Mahkeme gerekçeli kararında bu adli para cezasının ödenmemesi halinde hapis cezası olarak hesaplanacak miktarı da yine gerekçeli kararında belirtir. Örneğin yargılama sonunda 12.000 TL adli para cezasına hükmedildiği ve TCK 52 maddesinde yer alan sınırlar (en kaz 100 TL en fazla 500 TL) içerisinde günlüğün 200 TL’den hesaplanmasına karar vermesi halinde; 12.000 / 200 = 60 gün hapis yatacaktır. 

Yapmış olduğumuz bu örneklendirmedeki miktarlar her hüküm için geçerli olmayıp toplam adli para cezası ile gerekçeli kararda takdir olunan 100 TL ile 500 TL arasındaki miktarın tam olarak bilinmesi gerekir. 

18 Yaşından Küçükler İçin Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezasının ödenmemesi nedeniyle yukarıda belirtmiş olduğumuz muhtemel durumlar 18 yaşından büyükler için geçerlidir. 18 yaşından küçükler yani suça sürüklenen çocuklar için durum farklıdır. Hükümlü 18 yaşından küçük olması halinde adli para cezası hapis cezasına çevrilmez. (5275 S.Y. 106/4) Ancak bu ödenmeyen adli para cezası için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Adli Para Cezasını Ödemeyi Unuttum Ne Yapmalıyım?

Adli para cezasının infazı için hükümlüye gönderilen tebligata rağmen süresi içinde ödenmeyen para ezasından dolayı “Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?” başlığı altındaki esaslara göre bir hesaplama yapılarak hapis cezası yatılabilir. Adli para cezasını ödemeyi unutmamız halinde hakkınızda yakalama kararı çıkarılacağını unutmayınız. Bu durumda geciktirmeksizin vergi dairesi aracılığı ile ödemeyi gerçekleştirmeniz yararınıza olacaktır. 

Adli Para Cezası Taksitle Ödenir Mi?

TCK 52/4 maddesi uyarınca adli para cezalarının taksitle ödenmesi mümkündür. Esasen adli para cezası ödenmezse ne olur gibi sorularla daha çok taksit şeklinde ödenmesine karar verilen adli para cezalarında, taksitlerin ödenmemesi durumunda karşılaşmaktayız.

Mahkeme sanığın sosyal ve ekonomik durumunu dikkate alarak hakkında verilen para cezasını 24 aya (2 yıl) kadar taksitlendirebilir. Bu durumda taksitlerin her birisinin zamanında ödenmesi şarttır. Aksi takdirde taksitlendirilmiş adli para cezasının ödenmeyen ve geri kalan kısmı için tamamının tek seferde ödenmesi gerekecektir. 

Adli Para Cezası Taksitleri Ödenmezse Ne Olur?

Belirli bir süre ile taksitlerin ödenmesinden sonra kalan taksitlerin ödenmemesi halinde kalan kısım için hapis cezası yatılabilir. Örneğin 30.000 TL adli para cezasının 6 eşit taksitte ödenmesine karar verilmesi halinde; 30.000/6 =5.000 TL aylık taksit ödemesi yapılacaktır. İlk 2 taksit (10.000 TL) ödenmesinden sonra kalan 4 taksit ödenmemesi durumunda 20.000 TL üzerinden hapis cezası hesaplanır. Bu nedenle taksitli adli para cezalarında ödeme sürelerine dikkat etmeniz gerekir. 

Adli Para Cezalarının Ödeme Süresi Ne Kadardır?

Mahkeme gerekçeli kararını açıkladıktan sonra kararın tebligat işlemleri yapılır. Bu şekilde kararın kesinleşmesinden sonra infaz savcılığı aracılığı ile size adli para cezasının ödeme emri gönderilir. Bu tebligatın (ödeme emrinin) alınmasından sonra 30 (otuz) gün içerisinde cezanın ödenmesi gerekir. Bu sürelere uyulmaması halinde yine yukarıda sıralamış olduğumuz hukuki işlemler devam ettirilir. Mahkemenin gerekçeli kararını açıklamasından sonra tüm bu süreç ortalama 2 ay sürmektedir. Ancak infaz savcılığının size ödeme emrini göndermesinden sonraki süreniz 30 gündür. 

Adli Para Cezası Nereye Ödenir?

Kararı veren mahkemenin bulunduğu Cumhuriyet Savcılığı (İlamat/İnfaz bürosu) aracılığı ile ödemeler vergi dairesine yapılmaktadır. Adli para cezası ödenmezse ne olur ve adli para cezasının nereye, nasıl ödeneceği ayrı bir hukuki konu olması nedeniyle bu konuda “Adli Para Cezası Nereye Ödenir?” başlıklı makalemizi incelemeniz tavsiye ederiz. 

Adli Para Cezası Geç Ödenirse Ne Olur?

Adli para cezasının geç ödenmesi yukarıda belirtmiş olduğumuz ödenmemesi durumunda doğacak sonuçları doğurur. Belirtilen sürelerde bu cezaların ödenmemesi halinde para cezası miktarı hapis cezasına çevrilir. 

Adli Para Cezası Ödenmezse En Fazla Ne Kadar Hapis Yatılır?

Adli para cezaları 5.000 TL veya 10.000 TL gibi cüzi miktarlarda olabileceği gibi oldukça fazla miktarlarda da olabilir. Yüksek miktarlardaki adli para cezalarının ödenmemesi de doğal olarak hapis cezalarının miktarlarını arttıracaktır. Ancak 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106/7 maddesi uyarınca çevrilecek hapis cezası 3 yılı geçememektedir. Hükümlü hakkında birden fazla adli para cezası yönünde kesinleşmiş karar bulunması halinde ise toplam hapis süresi 5 yılı geçemez. 

Adli Para Cezasını Ödeme İmkanım Yok Ne Yapabilirim?

Yazımızın başında da belirttiğimi gibi adli para cezası ödenmezse ne olur? Ve benzeri sorular daha çok maddi imkansızlıklar sonucu yöneltilmektedir. Bu gibi durumlarda da hukuk sistemimiz yine hükümlüye bir takım kolaylıklar sağlamıştır. İnfaz Cumhuriyet savcısının takdiri doğrultusunda hapis cezasına denk gelen adli para cezaları kamuya yararlı bir işte çalışma şeklinde infaz ettirilebilir. 

Bu durumda hükümlünün 2 saat çalışması 1 günlük hapis cezasına tekabül etmektedir. Bunun için ilgilinin ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren ödeme süresini geçirmeksizin ilgili Cumhuriyet Savcılığına bu konuda müracaatta bulunması, gerektiğinde ekonomik durumuna ilişkin bilgi ve belgeleri dilekçesine ekleme daha etkili olacaktır. 

Adli Para Cezasını Başkası Ödeyebilir Mi?

Adli para cezası yönünde hükmü veren mahkemenin bağlı bulunduğu Cumhuriyet Savcılığından gerekli ödeme talimatlarının alınmasından sonra ilgilinin bizzat veya bir yakını vasıtasıyla bu ödemeyi vergi dairesine yapması mümkündür. Herhangi bir aile yakını veya 3. Bir şahısın hatta vekil aracılığı ile adli para cezalarının ödenmesinin önünde bir engel yoktur. 

İdari Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Adli para cezası ödenmezse ne olur konusunda bilgi verdikten sonra sıklıkla karışıklığa neden olduğunu gördüğümüz idari para cezalarının ödenmemesi halinde karşılaşılacak hukuki yaptırımlar hakkında da kısaca bilgi verelim. İdari para cezalarının ödenmemesi halinde herhangi bir hapis cezasına çevrilme durumu söz konusu değildir. İdari para cezalarının ödenmemesi halinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununda yer alan hükümler uygulanmaktadır. 

Sık Sorulan Sorular

Adli Para Cezası Zamanında Ödenmezse Ceza Artar Mı?

Adli para cezasının zamanında ödenmemesi halinde herhangi bir ceza artışı söz konusu olmaz. Hatta daha önce taksitli şekilde ödenmiş miktarlar bulunması halinde kalan miktar üzerinden bir hesaplama yapılarak bu miktar üzerinden hapis cezasına çevrilme işlemi yapılır.

Adli Para Cezasına Faiz İşler Mi?

İdari para cezalarının aksine adli para cezalarının ödenmemesi nedeniyle faiz işletilmemektedir. Ancak ödememeye bağlı olarak kişi hakkında yakalama emri çıkarılacağı ve yapılan GBT kontrollerinde bu durumun anlaşılması ile beraber ilgili en yakın ceza evine nakledileceğinin unutulmaması gerekir. 

Adli Para Cezasını Ödenmesi Halinde Tahliye Olunur Mu?

Herhangi bir şekilde adli para cezasının hiç ödenmemesi veya taksitlerin aksatılması halinde çevrilen hapis cezasından dolayı kişinin ceza infaz kurumunda bulunması halinde bu miktarın ödenmesi ile birlikte hükümlü ceza infaz kurumundan tahliye edilir. Taksitli ödemelerde taksitlerin aksatılması halinde kalan miktarın tamamının tek seferde ödenmesi zorunlu olduğunu tekrar hatırlatmakta fayda görüyoruz. 

Ertelenen Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?

Türk Ceza Kanununun 52/4 maddesi uyarınca hükmü veren mahkeme adli para cezasını taksitlendirebileceği gibi; 1 yıldan fazla olmamak koşulu ile bu para cezasının ödenmesi için süre verebilmektedir. Bu durum TCK 51 maddesinde yer alan hapis cezasının ertelenmesi ile farklıdır. Mahkemenin gerekçeli kararında belirtmiş olduğu bu sürenin dolmasından sonra yine hükümlü hakkındaki kesinleşmiş adli para cezasını ödemezse; adli para cezasının ödenmemesine bağlı olarak yürütülecek yukarıda belirtmiş olduğumuz hukuki işlemler devam olur.