Nafaka Ödenmezse Ne Olur?

Nafakanın ödenmemesine bağlı olarak nafaka yükümlüsü icra takibi ile beraber tazyik hapsi ile de karşılaşabilir. Nafaka yükümlüsünün karşılaşacağı bu yaptırımlarda nafakanın hangi sebeple ödenmediği, sorgulanmaz. Nafaka ödenmezse ne olur? Nafaka borcunda taksitlendirme mümkün müdür? Nafaka ödenmemesi halinde takip edilecek hukuki yollar nelerdir? Bu konuda karşılaştığımız sık sorular arasında yer alır. Bizde bu yazımızda gerek nafaka yükümlüsü gerekse nafaka borçlusunun ödenmeyen ve birikmiş nafaka borcu hakkında takip etmeleri gereken hukuki yollar hakkında bilgiler vereceğiz.

Kaç Ay Nafaka Ödenmezse Şikayet Edilir?

Nafaka borcunun ödenmemesine bağlı olarak nafaka alacaklısının şikayet hakkını kullanması için öncelikle nafaka yükümlüsü hakkında başlatılmış veya devam eden bir icra takibi bulunmalıdır. Nafaka ödenmemesi nedeniyle yapılacak şikayetler sonucu nafaka yükümlüsünün tazyik hapsi ile cezalandırılması mümkündür.

Nafaka Ödememek Suç Mudur?

Türk Ceza Kanunumuzda veya diğer özel yasalarda nafaka ödenmemesi şeklinde bir suç tanımlaması yapılmamıştır. Ancak yazımızın ilerleyen bölümlerinde detaylandıracağımız şekilde nafakanın ödenmemesine bağlı olarak nafaka yükümlüsü hakkında toplamda 3 aya kadar tazyik hapsi uygulaması yapılabilir. Bu tazyik hapsinin hürriyeti kısıtlayıcı özelliği bulunmasından diğer bir ifade ile ceza evinde infaz edildiğinden ilgililer hakkında suç olduğu yönünde izlenip yaratabilmektedir. Ancak nafakanın ödenmemesi nedeniyle gerçekleşen tazyik hapislerinden ötürü ilgilinin adli sicil kaydı buna yönelik bir ibare yer almamaktadır.

Nafaka Ödenmemesi Nedeniyle Şikayet Süresi Ne Zaman Başlar?

Niteliği itibariyle nafaka borcunun ödenmemesi nedeniyle başvurulan hukuki yol şikayet değildir. Ancak tazyik hapsi için yapılan müracaatlar genellikle şikayet olarak anılmaktadır. Bunun için kişinin başlatmış olduğu icra takipleri sırasında geriye dönük 3 aylık ödenmeyen nafaka borcu için tazyik hapsi için icra ceza mahkemesine müracaatta bulunabilir. Bu sürelerin geçirilmesinden sonra nafaka yükümlüsünü hakkında nafaka borcu bulunmaması halinde tazyik hapsi verilmesi mümkün değildir.

Ödenmeyen Nafaka Borcu Nedeniyle İcra Takibi

Yukarıda da belirttiğimiz gibi birikmiş nafaka tazyik hapsi uygulaması için öncelikle nafaka yükümlüsü hakkında icra takibi başlatılmalıdır. Bu konuda nafakanın kaç ay ödenmediğinin bir önemi yoktur. 1 ay süre ile nafakanın ödenmemesi gerekçesi ile icra takibi başlatılacağı gibi 3, 5 veya daha fazla sürü ile ödenmeyen diğer bir ifade ile birimmiş nafaka borcundan dolayı da icra takibi başlatılabilir.

Bilindiği üzere nafaka yükümlülüğü bir mahkeme kararı ile getirilen bir yükümlülüktür. Bu durumda da nafaka yükümlüsü hakkında icra takibi yapılırken ilamlı icra takip yolu seçilir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli husus 10 yıllık zamanaşımı süresidir. Her ne kadar birimmiş nafaka borcu olsa da 10 yıl içerisinde gerekli yasal işlemlerin başlatılmaması halinde borç zamanaşımına uğramaktadır.

Nafaka alacakları nedeniyle başlatılan icra takiplerinde nafaka yükümlüsü hakkında başkaca icra takibi bulunması halinde nafaka alacalarına sıra cetvelinde öncelik tanınmaktadır.

Nafaka Ödemeyen Eş Hapse Girer Mi?

Evet yükümlü olduğu nafaka borcunu zamanında ve düzenli ödemeyen eşin veya diğer nafaka yükümlülerinin kısa süreli de olsa hapse girmesi ihtimaller dahilindedir. Uygulamada bu zorlayıcı nitelikte olan hapis cezaları “tazyik hapsi” olarak adlandırılmaktadır. Son yıllarda ödenmeyen nafakalar nedeniyle tazyik hapsinin sık uygulandığına rastlamaktayız. Tazyik hapsi sadece nafaka borçlarından dolayı uygulanan bir zorlayıcı yaptırım değildir. Farklı nedenlerde de tazyik hapsi ile karşılaşmak mümkündür. Bu konuda daha detaylı bilgilere “Tazyik Hapsi Nedir? Hangi Durumlarda Uygulanır?” başlıklı yazımızdan ulaşabilirsiniz.

1 Yıl Nafaka Ödenmezse Ne Olur?

Nafaka alacaklısının hakkında icra takibi başlatılması için nafakanın 1 yıl veya daha fazla süre ile ödenmemesi gerektiği gibi bir zorunluluk yoktur. İcra ve İflas Kanunu ve Borçlar Kanununa göre 1 ay dahi nafaka borcu ödenmemesi halinde icra takibi başlatılabilir. İcra takibinin kesinleşmesine rağmen nafaka borcu hala ödenmemesi halinde yukarıda belirtmiş olduğumuz tazyik hapsi ile karşılaşmak kuvvetle muhtemel bir durumdur. Yükümlü hakkında nafaka borcunun ödenmemesi nedeniyle tazyik hapsi uygulanırken bu borcun ödenmesi halinde borçlu derhal bulunduğu cezaevinden tahliye edilir.

Çalışmayan Kişi Nafaka Ödemezse Ne Olur?

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi nafaka yükümlülüğü bir mahkeme kararına dayandırılmaktadır. Bu karar alınırken kişinin bütün ekonomik durumu, mal varlıkları ve çalışıp çalışmama durumları dikkate alınır. Daha sonradan kötüleşen ve değişen ekonomik durum nedeniyle veya yükümlünün işsiz kalması nedeniyle nafaka borcunun ödenmemesi icra takibi başlatılması ve devamında tazyik hapsi yönünde hüküm kurulmasına engel bir durum değildir.

Nafaka yükümlülüğü ve nafaka miktarı belirlenirken kişinin içinde bulunduğu ekonomik durumun sonradan olumsuz yönde değişmesi halinde veya kişinin işsiz kalması durumunda nafaka iptali davası veya nafakanın yeniden belirlenmesi konusunda dava açması gerekir. Ancak yükümlünün sonradan işsiz kalmasına bağlı olarak nafaka borcunu ödememesi halinde ilgili hakkında tazyik hapsi konusunda karar verilirken bu husus dikkate alınsa da tazyik hapsinin uygulanmasına tamamen engel bir durum değildir.

Çocuğa Nafaka Ödenmezse Ne Olur?

Uygulamada en sık rastlanılan nafaka türleri arasında çocuğa ödenen nafaka (iştirak nafakası) ve doğrudan eşe ödenen nafaka (yoksulluk nafakası) yer alır. Nafakanın ödenmemesine bağlı olarak gerçekleşen icra takipleri veya sonrasındaki tazyik hapisleri konusunda nafakanın niteliği ve amacı konusunda bir ayrım yapılmamıştır. Bütün nafaka türlerinde aynı hukuki yollar geçerli olup, çocuğa nafaka ödenmemesi halinde de icra takibi ve devamında tazyik hapsi ile karşılaşmak mümkündür.

Birikmiş Nafaka Borcu Taksitlendirme Yapılır Mı?

Birikmiş nafaka borcuna yönelik icra mahkemesi veya takibin yapıldığı icra müdürlüğünce re’sen herhangi bir taksitlendirme işlemi yapılmaz. Nafaka alacaklısı ile nafaka yükümlüsü arasında bu yönde bir taahhüt, bir anlaşma gerçekleşmesi halinde borçlu belirlenen bu anlaşma doğrultusunda nafaka borcunu taksit ile ödeyebilir. Bunun için alacaklının yani nafaka alacaklısının öncelikle rızası gerekir. Aksi halde birikmiş nafaka borcunun taksitlendirilmesi mümkün değildir. 

Nafakanın Eksik Ödenmesi Halinde Ne Olur?

Nafakanın eksik ödenmesi de hiç ödenmemiş gibi sonuç doğurur. Bu durumda da nafaka alacaklısı sadece eksik ödenen kısım için icra takibi başlatabilir ve devamında icra ceza mahkemesi nezdinde tazyik hapsi için başvuruda bulunabilir.

Birikmiş Nafaka Borcundan Nasıl Kurtulurum?

Birikmiş nafaka borcundan kurtulmanın hukuki bir yolu yoktur. Ekonomik koşulların değişmesine bağlı olarak açılacak olan nafaka iptal davaları veya nafakanın yeniden belirlenmesine yönelik davalarda verilen kararların da geriye yönelik hüküm içermesi mümkün değildir.

Nafaka alacaklısının bu hakkından yani birikmiş nafaka alacaklarından feragat etmediği sürece bu borç cebri icra yolu ile tahsil edilecektir. Nafaka borçlusunun bu borcunu ödememekte ısrar etmesi halinde ise yukarıda detaylarını paylaşmış olduğumuz tazyik hapsi ile cezalandırılması yoluna gidilebilecektir.

3 Ay Nafaka Borcu Ödenmezse Ne Olur?

3 ay nafaka borcu ödenmemesi ile 1 ay gibi daha kısa süre ile nafaka borcunun ödenmemesi borçlu için aynı sonuçları doğurur. Ancak 3 ay boyunca nafaka borcunun ödenmemesi halinde her bir ay için ayrı ayrı talep edilen tazyik hapsinin 3 kez uygulanmasına sebebiyet verebilecektir. Bu da her tazyik hapsinin arttırılarak uygulanması şeklinde gerçekleşebilir. Ancak bir borç için toplamda sadece 3 kez tazyik hapsi uygulanabilir.

Tedbir Nafakası Ödenmezse Ne Olur?

Tedbir nafakası boşanma davası devam ederken, dava sonuçlanana kadar takdir edilen nafakadır. İcra iflas hukukunda yer alan hükümlere göre nafaka alacaklarında uygulanacak yasal prosedürlerde nafakanın niteliği ve türü hakkında bir ayrım yapılmamıştır. Tedbir nafakası da ödenmemesi halinde icra takibine başlanılabildiği gibi devam eden icra takipleri nedeniyle alacaklının talebi ile tedbir nafakasının ödenmemesi gerekçesi ile tazyik hapsi yönünde bir karar verilebilir.

Nafaka Borcu Ödenmezse Tutuklama Olur Mu?

Tutuklama ve tazyik hapsi kişinin hürriyetini kısıtlayıcı kararlar olsa da amaç ve kapsamları farklıdır. Esasen nafaka borcu ödenmemesi halinde gerçekleşen tazyik hapsi bir çeşit tutuklama tedbiri olmayıp, zorlayıcı bir tedbir niteliğindedir. Ancak her iki durumda da ilgili kapalı ceza infaz kurumuna sevk edilmektedir. Bu da nafaka borcunun ödenmemesi nedeniyle tutuklama tedbiri uygulandığı izlenimi yaratmaktadır.

Birikmiş Nafaka İcra Takibine Konu Olabilir Mi?

Evet birikmiş nafakalar nedeniyle tek seferde icra takibi başlatılabilir. Borçlar kanunumuzda yer alan hüküm gereği 10 yıl geriye dönük bir şekilde birikmiş nafakalar talep edilebilir. Bu da nafaka alacağının zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğunu bizlere bir kez daha hatırlatmaktadır.

Süresiz Nafaka Ödenmezse Ne Olur?

Süresiz nafaka uzun zamandır sık sık tartışma konusu olan bir uygulamadır. Bu konuda yasal düzenlemelerin yapılması beklenmektedir. Ancak uzun zamandır hala süresiz nafaka uygulamasının sona erdirilmesi yönünde bir yasa taslağı bulunmamaktadır. Bu durumda da süresiz nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı tarafından yukarıda detaylarını belirtmiş olduğumuz hukuki yollara başvurulabilecektir.

Sık Sorulan Sorular

Nafaka Ödenmezse Araç veya Maaş Haczi Olur Mu?

Nafaka borcunun ödenmemesi nedeniyle başlatılacak icra takiplerinin diğer icra takiplerinden herhangi bir farkı yoktur. Nafaka alacağı nedeniyle başlatılan icra takiplerinde de borçluya yani nafaka yükümlüsüne ait olan araç, ev veya maaş haczi mümkün olabilmektedir. Hatta bu icra takiplerinde borçlunun birden fazla borcu olması ve alacaklıların bu borçlar nedeniyle sıra cetvelinde yer alması halinde nafaka alacaklısının bu alacağına diğer borçlarına göre daha öncelik tanınmaktadır.

Mahkeme Kararı Olmadan Nafaka Talep Edilebilir Mi?

Mahkeme kararı olmaksızın nafaka talep edilmesi mümkün değildir. Yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, tedbir nafakası ve yardım nafakasının tümü bir mahkeme kararına istinaden gerçekleşmektedir. Mahkeme kararı olmaksızın nafaka talep edilemeyeceği gibi, bu şekilde ödenmeyen nafaka borcundan dolayı da icra takibinin başlatılması ve bu takibe itiraz edilmesi halinde icra takibinin durdurulması kuvvetle muhtemeldir.

Nafaka Borcuna Haciz Uygulanabilir Mi?

Evet. nafaka borcundan dolayı başlatılan icra takiplerinde de haczi kabil olan tüm hak ve alacaklar üzerinde haciz işlemi uygulanabilmektedir. Bu durumda en sık uygulanan haciz ise genellikle maaş haczi veya taşınır / taşınmaz haczidir.

Geriye Dönük Nafaka Borcu Nasıl Tahsil Edilir?

Geriye dönük bir şekilde en fazla 10 yıllık nafaka borcunun tahsil edilmesi mümkündür. Diğer bir ifade ile nafaka alacaklarında zamanaşımı süresi 10 yıl olarak belirlenmiştir. Nafaka alacaklısının bu konuda icra takibi başlatması ile ödenmeyen nafaka borçlarının tahlisi mümkündür.

Nafaka Borcunu Ödemeyen Kişi Hapse Girer Mi?

Nafaka borcunun ödememesi nedeniyle borçlunun yani nafaka yükümlüsünün hapse girmesi mümkündür. Uygulamada bu hapis genellikle tazyik hapsi olarak adlandırılmaktadır. Bunun en önemli koşulu ise borçlu hakkında devam eden bir icra takibinin olması gerektiği ve 3 ay içerisinde icra ceza mahkemesinden bu yönde bir talepte bulunması gerektiğidir. Bu yönde bir talep bulunması halinde 3 aya kadar tazyik hapsi şeklinde hüküm kurulabilir.